Hoe leren tekenen en schilderen

Hoe leren tekenen en schilderen, bijvoorbeeld zoals Rembrandt een olifant tekenen, met schilderen voor beginners voorbeelden. Dat vraagt om doorzettingsvermogen. Met weinig materiaal is het heel goed mogelijk stap voor stap te leren tekenen en schilderen. Het is een vak, maar wanneer je het graag wil leren, is mijn advies: gewoon beginnen 🙂

Stap voor stap leren tekenen

Met Katrien, een kuikentje en de olifant tekenen van Rembrandt

Stap 1. Kies als voorbeeld een foto, plaatje of tekening

Ik raad aan om met een eenvoudige foto, plaatje of tekening te beginnen. Zelfs een simpele tekening is goed. Kijk maar naar het schilderij van Katrien, die geschilderd is met het eenvoudige voorbeeld van Katrien.

Stap 2. Geef je doek of tekenblad dezelfde vorm als je voorbeeld

Zorg dat je voorbeeld en het tekenblad of doek dezelfde vorm hebben. Heb je een vierkant doek of vierkant tekenblad? Knip of vouw of arceer een stuk van je voorbeeld (plaatje of foto), zodat beide dezelfde vorm hebben.

Stap 3. Zet een kruis op het voorbeeld en ook op je doek of papier

Verdeel het voorbeeld in vieren doormiddel van een kruis en doe dat ook met je tekenblad of doek.

• Let op het formaat plaatje en het formaat van het tekenblad of doek (rechthoek of vierkant)
• Haal het teveel eerst aan de zijkant van je tekenblad weg met houtskool, om het formaat aan te passen aan het plaatje of foto
• Zet dan een groot kruis op het tekenblad en doek en ook op het plaatje of foto van het voorbeeld. Zoals in dit pulletje, kuikentje schilderles

Het verdelen van het oppervlakte in vier delen geeft meer hulp bij het tekenen. Je kunt dan beter zien welke lijnen in welk vak thuishoren. Gebruik het liefst houtskool, maar je kunt ook eerst stap 4 doen.

Oerkap workshop

Stap 4. Het witte doek eerst een kleur geven

Rembrandt zette eerst een grondkleur (een imprimatura) op zijn doek voordat hij ging tekenen of schilderen. De beste kleuren zijn middentoon kleuren, dus niet te licht, zoals wit en niet te donker, zoals zwart. Bijvoorbeeld geel, zoals bij het Meisje met het ijsje schilderij, of lichtrood of lichtbruin of lichtblauw of grijs; allemaal middentonen.

Kleur ondergrond – schilderen naar de Oude Meesters

Stap 5. Schets de tekening in grote vormen op het doek

Wanneer de ondergrond droog is, schets je de tekening met houtskool in grote basisvormen. Basisvormen zijn een rondje, ovaal, rechthoeken, vierkant, etc.

Een olifant tekenen. Kijk naar het voorbeeld en zie je daar de grote vormen in? Deze olifant van Rembrandt heeft een groot ovaal als lijf. Die zet je als eerste op je doek. Gevolgd door de kop, die je als rondje op de juiste plek neerzet. De poten zijn lange rechthoeken. Probeer ze op de juiste plaats in het juiste vak van je kruis te tekenen.

Kijk een Koe olieverf schilderij, schilderles

Met Houtskool leren tekenen

Met houtskool kun je snel dik en dun accenten aanbrengen of een lijn met je vingers of doekje vervagen, breder maken of zelfs uitvegen. Houtskool is in verschillende diktes aan te brengen.

Perspectief

Kijk goed naar je schets. Doe steeds een paar passen achteruit om vanuit een ander perspectief je werk te overzien. Het is praktisch en raadzaam om staand te werken, je kunt snel en gemakkelijk een paar stappen achteruit doen om het getekende en geschilderde snel te overzien. Daarnaast schilder je staand vanuit de schouder!

Penseelschets

Je kunt ook direct op de natte ondergrond met een penseel schetsen.  De penseelschets is een schildertechniek van de Oude Meesters. Wanneer een lijn niet naar je wens is, dan veeg je hem gewoon weg met een penseel. Gebruik water (bij acrylverf) of het medium Terpentine (bij olieverf) om weg te poetsen.

Olieverf penselen reinigen

Stap 6. Bij het tekenen is het belangrijk de hoofdvorm én de restvorm te zien

Bij de tekening is Katrien de hoofdvorm, en alle gebieden buiten de hoofdvorm is de restvorm. De hoofdvorm kan niet zonder de restvorm; het één kan niet zonder de ander. Denk aan Yin en Yang, ze zijn even belangrijk. Een goede oefening is om Katrien vanuit de restvorm proberen te tekenen.

Stap 7. Schilder de vormen met de kleuren

Wanneer de basis vormen op de juiste plaats (of bij benadering) staan en de lijnen zijn aangepast naar het voorbeeld, dan is het moment gekomen om de kleuren toe te voegen.

Stap 8. Kijk naar toon (licht/donker)

Knijp je ogen een beetje dicht, kijk door je wimpers, of (voor brildragende schilders) de bril afzetten, om beter toon (licht/donker) te kunnen zien.

See Also

Rode uien schilderen, een video schilderles

Doodverf

Je kunt ook net als de Oude Meesters eerst de doodverf schilderen. Doodverf is een onderschildering om je beter te concentreren op het licht en donker (hier staat een –> oefening met toon schilderen).

Wees vooral geduldig, want langzamerhand leer je steeds beter kijken en je hand soepel te maken. Je verbetert langzamerhand je hand-, oogcoördinatie en daarnaast ontwikkel je ook je eigen handschrift. Dat heeft tijd nodig!

Huidkleur schilderen wordt in deze korte video uitgelegd.

Penseel vasthouden

Pak het penseel niet als een potlood vast, maar hogerop. Van daaruit schilder je meer vanuit de schouder en niet vanuit de pols. Je kan schilderen met bredere gebaren, dat geldt ook bij kleinere doeken.

Stap 9. Leer echt te ZIEN, schakel het denken uit

Tijdens het schilderen, babbelen de hersenen mee. Probeer net als bij een meditatie, je hersenen te laten stoppen met denken. Probeer alleen maar te kijken — >>> echt te ZIEN.

Kijk bij mijn gepubliceerde schilderlessen voor voorbeelden en veel tips

Stap 10. Kijk veel naar je werk, laat je leiden door het voorbeeld van Katrien of bij het olifant tekenen, sta vooral ook open voor wat je ziet.

Laat het toeval ook toe in je eigen werk. Doe steeds een paar stappen naar achter om vanuit een ander standpunt / perspectief te kijken. En ben je klaar?
Zet dan het volgende schilderij op. Stap voor stap leer je meer. Dat doe ik ook nog steeds. Laatste blogs en schildertips.

Zoals bijvoorbeeld dit prachtig grijs leren mengen

De ondertekening Stap 1 van de Oude Meesters schildertechniek

Schilderlessen foto’s